Ovaj članak će pokušati da odgovori na neka pitanja i spreči širenje dezinformacija.
Humani imunodeficijentni virus (HIV) je virus koji napada imunološki sistem tela, posebno CD4 ćelije (T ćelije), koje su ključne za borbu protiv infekcija. Ako se ne leči, HIV može dovesti do bolesti AIDS (sindrom stečene imunodeficijencije). Za razliku od nekih drugih virusa, ljudsko telo ne može potpuno da se oslobodi HIV-a, tako da osoba koja ima HIV, ima ga do kraja života. Međutim, uz odgovarajuću medicinsku negu, HIV može biti kontrolisan.
Otkriće HIV-a
Otkriće HIV-a datira iz ranih 1980-ih. Pre ovog perioda, lekari u Sjedinjenim Državama i drugim zemljama su počeli da primećuju neuobičajeno veliki broj slučajeva retkih bolesti, kao što su Kaposijev sarkom (vrsta raka) i pneumocystis pneumonia (retka infekcija pluća), prvenstveno među mladim homoseksualcima i korisnicima intravenoznih droga. Ovaj skup bolesti, koji je ukazivao na teški imuni deficit, kasnije je prepoznat kao AIDS.
- godine, dr Luc Montagnier i njegov tim iz Instituta Pasteur u Francuskoj identifikovali su novi retrovirus kod pacijenta sa znacima AIDS-a. Sledeće godine, dr Robert Gallo i njegov tim iz Nacionalnog instituta za rak u Sjedinjenim Državama su potvrdili da je ovaj virus uzrok AIDS-a. Ovaj virus je prvobitno nazvan HTLV-III/LAV (humani T-limfotropni virus tipa III/virus limfadenopatije) pre nego što je preimenovan u HIV.
Ključne činjenice o HIV-u
- Prenošenje: HIV se prvenstveno prenosi putem telesnih tečnosti kao što su krv, semen, vaginalni i rektalni fluidi i majčino mleko. Najčešći načini prenosa HIV-a su nezaštićeni seksualni kontakt, deljenje igala ili šprica i prenos sa majke na dete tokom porođaja ili dojenja.
- Simptomi: Rane faze HIV infekcije mogu izazvati simptome slične gripu, uključujući groznicu, bol u grlu i umor, koji mogu trajati nekoliko nedelja. Međutim, nakon ovog početnog perioda, virus može biti asimptomatski nekoliko godina dok nastavlja da oštećuje imunološki sistem.
- Progresija do AIDS-a: Bez lečenja, HIV može progresivno uništavati imunološki sistem, što dovodi do AIDS-a. Ljudi sa AIDS-om imaju tako ozbiljno oštećen imunološki sistem da dobijaju sve veći broj teških bolesti, poznatih kao oportunističke infekcije.
- Lečenje: Iako ne postoji lek za HIV, antiretrovirusna terapija (ART) može efikasno kontrolisati virus. Kada se uzima dosledno, ART smanjuje nivo virusa u krvi do neotkrivenih nivoa, što znači da se virus ne može preneti na seksualne partnere (Neotkriveno = Neprenosivo, ili U=U).
- Prevencija: Preventivne mere uključuju upotrebu kondoma, preekspozicionu profilaksu (PrEP), koja je dnevna terapija za ljude sa visokim rizikom od HIV-a, i osiguravanje da ljudi sa HIV-om koriste ART kako bi održali neotkriveni nivo virusa.
- Globalni uticaj: Prema podacima UNAIDS-a, zaključno sa 2021. godinom, približno 37,7 miliona ljudi širom sveta živi sa HIV-om. Epidemija je imala dubok uticaj na zajednice širom sveta, posebno u podsaharskoj Africi, koja čini skoro 70% globalnog ukupnog broja slučajeva.
- Stigma i diskriminacija: Ljudi koji žive sa HIV-om često se suočavaju sa značajnom stigmatizacijom i diskriminacijom, što može otežati njihov pristup zdravstvenim i socijalnim uslugama. Napori u borbi protiv HIV-a moraju se takođe baviti ovim socijalnim pitanjima kako bi se osiguralo da pogođeni mogu živeti zdravo i dostojanstveno.